W największym skrócie, medycyna holistyczna to podejście do uzdrawiania w ujęciu całościowym. Według założeń holizmu, organizm człowieka to nie tylko poszczególne organy, ale całość biorąca pod uwagę inne wymiary życia człowieka. Czyli które?

Co jest brane pod uwagę w podejściu holistycznym?

Holistyczny model zdrowia bierze pod uwagę następujące płaszczyzny:

• Fizyczna – czyli biologiczne funkcjonowanie organizmu
• Psychiczna – funkcjonowanie emocjonalne, podejście do życia i procesy poznawcze.
• Społeczna i mentalna – czyli zdolność do utrzymywania właściwych i prawidłowych kontaktów międzyludzkich.
• Duchowa – czyli potrzeba życia z własnymi przekonaniami duchowymi lub praktykami religijnymi.

Podstawą zdrowia jest równowaga wszystkich tych czynników. Jeśli owa równowaga pozostaje zaburzona – organizm reaguje stanem chorobowym. Podejście holistyczne bierze pod uwagę wszystkie wyżej wymienione aspekty w procesie leczenia, uwzględniając jednocześnie indywidualne cechy osobowościowe oraz społeczne środowisko pacjenta.

Podejście biomedyczne i powrót do holizmu

Od co najmniej stu lat, w kulturze medycyny zachodniej dominuje biomedyczne podejście do uzdrawiania. Zgodnie z tym modelem, ciało człowieka to maszyna, a zdrowie jest utożsamiane z brakiem zakłóceń w biologicznym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Dokonania ubiegłego wieku medycyny w ujęciu biomedycznym sprawiły, że jest to najbardziej praktykowany model w naszej kulturze. Opanowanie epidemii chorób zakaźnych, wynalezienie penicyliny i innych antybiotyków oraz realne wydłużenie życia człowieka sprawiło, że medycyna biomedyczna stała się obowiązującą w kulturze zachodniej w obecnym kształcie. Przez ostatnie sto lat udało się wypracować kliniczne modele postępowania oraz stworzyć narzędzia przeciw chorobom: szczepionki, metody laboratoryjne i sprzęt medyczny. Taki rozwój medycyny doprowadził do niemal całkowitego odsunięcia leczenia holistycznego i model ten dominuje w większości krajów europy Zachodniej i Stanach Zjednoczonych.

Coraz częściej zwraca się uwagę na fakt, że człowiek to nie tylko suma narządów i organów. Na „całość człowieka” składa się nie tylko biologia, ale każdą jednostkę należy traktować jak byt etyczny i społeczny. Już w 1977 roku, psychiatra George L. Angel, zwrócił uwagę na na swego rodzaju wadliwość modelu biomedycznego i zaproponował model biopsychospołeczny, który uwzględniał psychologiczne, środowiskowe i behawioralne uwarunkowania choroby. Dziś, wielu praktykujących lekarzy nie do końca zgadza się z dominacją podejścia biomedycznego.

Medycyna holistyczna ma swoje źródła w chińskiej medycynie, dziś zwaną alternatywną. Choć model biomedyczny w w ogromnej części odrzuca niektóre założenia, coraz większą uwagę przykłada się do aspektów środowiskowych i zachowań pacjenta w procesie zdrowienia. Wiele osób, które miały do czynienia z poważną chorobą u siebie lub członka rodziny, zdaje sobie sprawę, jaki wpływ na proces leczenia ma podejście. Poziom optymizmu, ale także spokój i wsparcie w rodzinie.

Podstawowe różnice w podejściu do leczenia – model biomedyczny i holistycznym

Metoda walki z chorobą

W medycynie modelu zachodniego, kładzie się nacisk na zwalczanie objawów np. lekami lub technikami chirurgicznymi. Medycyna holistyczna zwraca również uwagę na usunięcie przyczyny, która nie musi do końca być związana z biologią.

Zaangażowanie pacjenta

Podejście biomedyczne skupia się zewnętrznym usuwaniu przyczyn. Ujęcie holistyczne kładzie nacisk również na zaangażowanie pacjenta w walkę z chorobą czyli np. stosowanie właściwej diety, znalezienie równowagi pomiędzy pracą a wypoczynkiem i odpowiedni nacisk na aktywność fizyczną. Dziś, coraz częściej, również z medycynie zachodniej zaleca się pacjentom np. zmianę stylu życia.

Indywidualne podejście

Medycyna holistyczna skupia się na innych systemach składających się na „człowieka”. Każdy z nas jednak jest inny, ma inną wrażliwość i przebywa w różnych środowiskach. Holistyczne podejście nie tylko bierze pod uwagę inne aspekty, ale każdego pacjenta traktuje jak odmienny byt i organizm. Medycyna biomedyczna skupia się na pewnych schematach, klinicznych modelach postępowania.

źródła: