W cywilizacji zachodniej wszyscy chcemy być szczupli. Okrąglejsze kształty pożądane są właściwie jedynie w biedniejszych krajach Afryki, bo świadczą o dobrobycie. Podczas gdy jedna połowa świata cierpi z powodu głodu, w drugiej nadmiar jedzenia prowadzi do otyłości. Świat zachodni musi się jednak mierzyć także z innym problemem – zaburzeniami odżywiania, szczególnie wśród młodych ludzi. Jakie podłoże kulturowe i społeczne ma ten problem?
Badania naukowe już nie od dziś potwierdzają powiązanie pomiędzy kulturą a zaburzeniami odżywiania. Problemy z odżywianiem podłożu psychicznym w istotny sposób powiązane są ze światem cywilizacji zachodniej. Powoduje to zainteresowanie naukowe, które próbuje dotrzeć i nazwać istotne czynniki kulturowe, które mogą wpływać na zaburzenia odżywiania w naszej kulturze. Oto kilka ciekawych przykładów, pochodzących z prac naukowych nad tym problemem:
Sygnały medialne
Kultura popularna przekazuje liczne komunikaty, które odwołują się do dbania o sylwetkę, sposobów odżywiania, kontroli swojej wagi. Aktualnie panuje moda na sylwetkę szczupłą, dlatego tak wiele młodych ludzi poświęca czas na edukowanie się w tym zakresie oraz wdrażanie diet, zajęć fitness w życie. Ponieważ te zdrowe sposoby nie przynoszą natychmiastowych efektów, zdarza się, że próby zrzucenia wagi podejmowane są z pomocą środków przeczyszczających, drastycznych diet, wymiotów lub głodzenia, które są pierwszym sygnałem świadczącym o problemie z odżywianiem.
Wzór sylwetki
Kulturowy wzór sylwetki to dziś ciało bardzo szczupłe. Zaburzenia odżywiania dotyczą w większości kobiet. Znów wracamy do mediów, które pokazują bardzo szczupłe i gładkie ciała bez skazy. Młody wiek rzadko pozwala na rozsądne porównania rzeczywistości z kreacją medialną. Promowany wzór sylwetki najczęściej jest nie do osiągnięcia, a młodym ludziom wydaje się, że znacznie odbiegają od wyznaczonych kanonów piękna, co może powodować frustrację.
Kontrola wagi jako wyznacznik sukcesu
Kontrola wagi, konsekwencja w dążeniu do celu – czyli w tym wypadku do utraty kolejnych kilogramów, to współcześnie atrakcyjne cechy charakteru. Jeśli potrafisz kontrolować swoją wagę, potrafisz wytrwać w wybranych nawykach żywieniowe – dasz radę także zapanować nad każdym aspektem swojego życia. Fit zachowania, dbanie o ciało to ważny element współczesnego świata. Wydaje się, że utrzymanie szczupłej sylwetki jest synonimem sukcesu, szczególnie dlatego, że ludzie o sylwetkach znacznie odbiegających od przyjętego wzorca, często bywają napiętnowani i nie są kojarzeni z sukcesem.
Zaburzenia odżywiania jak autokreacja
W niektórych środowiskach anorektyczek, panuje przekonanie, że anoreksja to nie zaburzenia a styl życia i wybór. Dążenie do chorobliwie szczupłej sylwetki jest zatem czymś w rodzaju kreowania samego siebie i wyróżnienia spośród innych. Młode kobiety o tych samych zaburzeniach wzajemnie wspierają się w przekonaniu, że destrukcyjne traktowanie swojego ciała jest sposobem na życie. W swoim gronie dzielą się doświadczeniami i informacjami dotyczącymi utraty kolejnych kilogramów i ukrywania problemu przed najbliższymi.
Niewłaściwe postrzeganie swojego ciała
Kompleksy na punkcie swojego wyglądu są bliskie prawie każdemu nastolatkowi i nastolatce. Negatywne postrzeganie swojego ciała w świetle lansowanych wzorców powoduje frustrację oraz presję wśród młodych ludzi, która może prowadzić do zaburzeń odżywiania. Niska samoocena ma także kontekst kulturowy. Umacnianie młodych ludzi, budowanie ich poczucia własnej wartości nie tylko przez najbliższe środowisko, ale także poprzez wprowadzanie programów profilaktycznych, mogłoby wpłynąć na zredukowanie ilości osób zapadających na zaburzenia odżywiania.